Family Guy – bộ phim hoạt hình đình đám đến từ Mỹ – nổi tiếng với phong cách hài đen, những mảng châm biếm đậm đặc, thậm chí nhiều khi vượt xa cả giới hạn an toàn. Với nhiều khán giả, đó là thứ giúp series này giữ được vị thế gây sốc để gây cười suốt bao năm.
Thế nhưng, có những lần hài hước không còn dừng ở mức đáng cười nữa. Thay vào đó, nó chạm đến những vùng nhạy cảm – và một trong số đó chính là cách Family Guy biến cuộc kháng chiến chống Mỹ của dân tộc Việt Nam thành trò cười. Đối với nhiều khán giả phương Tây, đây chỉ là vài điểm nhấn gây cười. Nhưng với người Việt Nam, đó là sự xuyên tạc lịch sử và một vết chạm vào ký ức tang thương.
Dẫu biết phong cách của Family Guy là cà khịa cả thế giới, nhưng trong bài viết này, hãy cùng mình nhìn lại cụ thể: Family Guy đã xuyên tạc và châm biếm Chiến tranh tại Việt Nam thế nào.
Weirdo thấy phim này thế nào?
Bản chất của cuộc kháng chiến và cách Family Guy biến nó thành trò cười
Chiến tranh luôn là một chủ đề nhạy cảm. Với đất nước Việt Nam – từng phải đi qua những cuộc kháng chiến chống xâm lược tàn khốc – việc biến nỗi đau này thành một trò đùa càng khiến khán giả khó chấp nhận.
Family Guy vốn nổi tiếng với cutaway gags – những cảnh cắt ngang bất ngờ để châm biếm văn hóa, chính trị và lịch sử. Seth MacFarlane – cha đẻ series – thường không ngần ngại đụng vào các góc tối của Hoa Kỳ. Và hiển nhiên, chiến tranh Việt Nam trở thành một trong những mục tiêu.
Cái cách họ gọi nó là The Vietnam War – nghe qua tưởng như bình thường, nhưng lại tạo ra ấn tượng sai lệch: như thể đây chỉ là một cuộc nội chiến tại Việt Nam, thay vì một cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Cách gọi, cách dựng chuyện và cả những tình tiết châm biếm khiến nhiều người Việt cảm thấy bị xúc phạm.
Tập 16 mùa 16 – Khi Peter biến chiến tranh thành chuyện nam tính
Tập “Family Guy Through the Years” ở mùa 16 là ví dụ điển hình. Đây là tập đặc biệt, tái hiện nhiều sự kiện xã hội từ thập niên 50 đến 70. Trong đoạn năm 1973, Peter khuyến khích Chris nhập ngũ để trở nên… nam tính hơn, chỉ vì đọc được tin chiến tranh Việt Nam vẫn đang tiếp diễn.
Thực tế, hàng ngàn thanh niên Mỹ bị ép đi lính dưới áp lực của chính phủ, dẫn tới hàng loạt phong trào phản đối. Trong khi đó, hiệp định Paris đã được ký vào tháng 1/1973, nhưng cuộc chiến chỉ thật sự kết thúc vào 30/4/1975. Family Guy biến sự kiện này thành miếng hài, phớt lờ toàn bộ sự thật lịch sử.
Quagmire trở về từ Việt Nam, bị Peter nhổ vào người, còn Brian thì chào đón bằng câu kẻ giết người. Sau đó, Quagmire kể lại những ký ức tang thương về chiến trường, nhưng Peter lại hồn nhiên coi đó là cơ hội để… truyền cảm hứng cho Chris. Đỉnh điểm là cái chết vô lý của Peter vì bị một ladyboy sát hại – một chi tiết gây tranh cãi, không có cơ sở lịch sử, dễ khiến người xem liên tưởng sai lệch về người Việt Nam.
Tập 19 mùa 8 – Người Việt bị biến thành kẻ độc ác
Ở tập 19 mùa 8, nhóm bạn của Peter đến thăm bức tường tưởng niệm chiến tranh Việt Nam tại Mỹ. Đây là một địa điểm thật, nhằm ghi nhớ những quân nhân Mỹ đã tử trận.
Trong tập phim, một người đàn ông Việt Nam xuất hiện và mỉa mai các cựu binh Mỹ bằng lời lẽ cay độc: tao đã giế.t nó, nó khóc như chó, Việt Nam vô địch.
Đây là sự xuyên tạc thô thiển. Thực tế, người Việt Nam – những người đã hy sinh biết bao máu xương – chưa bao giờ coi đó là trò để tự hào hay mỉa mai ai khác. Văn hóa Việt vốn trọng hòa bình và hiếu khách. Nhưng Family Guy đã bóp méo điều đó, biến chúng ta thành hình tượng kẻ độc ác chiến thắng.
Tập 14 mùa 4 – Cái cớ để nhắc về Bush
Trong tập 14 mùa 4, khi gia đình Griffin xem một đoạn phim lịch sử, họ thấy cảnh George W. Bush hừng hực khí thế chuẩn bị sang Việt Nam tham chiến. Nhưng khi đến nơi thì chiến tranh đã kết thúc, vì lúc đó đã là năm 1981.
Thực tế, Bush từng được huấn luyện quân sự nhưng không hề tham gia trực tiếp chiến trường. Family Guy dùng chi tiết này để gây cười, nhưng một lần nữa, biến cuộc kháng chiến đẫm máu thành miếng hài đơn giản.
Tập 1 mùa 21 – Forrest Gump và nước sốt gà trống
Trong tập mở màn mùa 21, Peter kể lại ba câu chuyện Oscar, trong đó có Forrest Gump. Anh nhớ lại khoảng thời gian Gump chơi bóng bầu dục và tham gia chiến tranh Việt Nam.
Ở phần này, thay vì khai thác chiều sâu bi kịch chiến tranh, Family Guy chỉ biến nó thành một kỷ niệm tếu táo: nhân vật Forrest trở về và phát biểu trước công chúng rằng điều đáng nhớ nhất ở Việt Nam là… loại nước sốt đỏ tuyệt vời trên món ăn, nhãn có hình con gà trống.
Câu thoại này tuy gây cười, nhưng lại là ví dụ rõ ràng cho việc hạ thấp mức độ nghiêm trọng của chiến tranh, biến nó thành một trò đùa vô nghĩa.
Tổng kết
Family Guy vốn được biết đến là bộ phim “châm chọc cả thế giới”. Nhưng khi đùa về chiến tranh Việt Nam, họ không chỉ đụng vào một chủ đề nhạy cảm, mà còn xuyên tạc lịch sử, biến nỗi đau thành trò cười.
Người Mỹ có thể xem đây là mảng hài đen. Nhưng với người Việt, đó là sự xúc phạm. Không một dân tộc nào muốn ký ức máu lửa của mình bị biến thành thứ để mua vui.
Vậy nên, thay vì chỉ cười cho qua, chúng ta cần tỉnh táo để nhận ra rằng có những joke thực sự không đáng để cười.
Discussion about this post