Xin chào tất cả các cậu, chào mừng trở lại với W2W CARTOON. Lâu rồi mới ngồi xuống kể chuyện hoạt hình theo đúng vibe weird nhưng thân quen. Hôm nay, mình rủ các cậu dạo quanh Elmore rồi ghé qua vài ngõ ngách nơi xuất hiện những show bị dán nhãn đạo nhái Gumball. Drama nhẹ rồi đây.
Với nhiều khán giả, The Amazing World of Gumball không chỉ là phim thiếu nhi. Nó là cả một thế giới kỳ diệu: live action trộn hoạt họa, 2D chen 3D, vừa ngầu vừa đáng yêu. Ở Elmore, nơi mọi sinh vật đều có thể nhân hóa, gia đình Watterson trở thành trung tâm cảm xúc, vừa gây cười, vừa châm biếm, lại có lúc khiến người xem nghẹn ngào.
Cũng vì Gumball vừa duyên phần nhìn, vừa sắc sảo phần ý, series này nhanh chóng thành hình mẫu cho người khác noi theo. Nói thì là ảnh hưởng, nói thẳng ra là vay mượn. Fan Gumball biết rõ điều này, đến mức phim còn có hẳn một tập cà khịa copycat.
Weirdo thấy phim này thế nào?
Nhưng không phải show nào giống Gumball cũng là hàng đạo. Có cái copy trắng trợn, có cái chỉ vô tình chung vibe. Vậy số phận của những show ấy ra sao? Ai đạo thật, ai bị oan? Cùng mình tìm hiểu nhé. Weirdo go.
Miracle Star: Bản copycat Gumball từ một hãng sữa dê
Nếu phải gọi tên một trường hợp copycat gần như sao y bản gốc, đó là Miracle Star. Ngay cả khi chưa xem đến nội dung, chỉ nhìn poster là đủ thấy sự giống nhau khó chối. Từ dáng pose nhân vật, bố cục lớp học, vị trí cửa sổ, cửa ra vào, cho đến cách sắp xếp hàng loạt nhân vật phụ – mọi thứ đều gợi lại cảm giác đã từng thấy ở đâu rồi. Ở Elmore rồi.
Miracle Star thực chất là sản phẩm của một công ty thực phẩm Trung Quốc có tên Sanyuan Foods. Mục tiêu cốt lõi của series: quảng bá sữa dê cùng tên. Ý tưởng dùng hoạt hình để quảng cáo không hề lạ; ở Việt Nam cũng từng có. Vấn đề ở chỗ thay vì sáng tạo câu chuyện mới, phù hợp sản phẩm và ngân sách, dự án này lại chọn con đường ngắn nhất: bê gần như nguyên xi tinh thần và cấu trúc Gumball sang, thay nhân vật và đổi vài chi tiết ngoại hình.
Nhân vật chính của Miracle Star là chú dê Kiki, đi cùng cậu em trai nuôi Gua Gua, một chú ếch xanh. Cấu trúc gia đình, nhịp sống hằng ngày, kiểu hài siêu thực… tất cả đều gợi nhớ Gumball. Đặc biệt, Gua Gua giống Darwin đến mức khó coi: từ đôi mắt và chiếc đầu tròn cho đến xuất thân là thú nuôi… giờ biết đi, được nhận làm con nuôi trong gia đình và vẫn sống ổn ở môi trường nước.
Sự giống nhau không nằm ở vài chi tiết vặt vãnh, mà kéo dài đến cách dàn dựng tình huống, nhịp tấu, thậm chí tư thế nhân vật trong nhiều phân cảnh. Thú thật, đã mất công vẽ lại nhân vật và bối cảnh mà còn không đổi nổi dáng pose, thì đó là biểu hiện của sự lười biếng và thiếu chuyên nghiệp. Hậu quả đến sớm: cộng đồng quốc tế lẫn nội địa phản ứng dữ dội. Các bài viết, bình luận, video phân tích đều nghiêng về hướng chỉ trích. Tỷ lệ đánh giá tiêu cực áp đảo; những nỗ lực chấm điểm đẹp không đủ cứu.
Khi công chúng không yêu, một series hoạt hình khó có cửa sống, cho dù mục tiêu ban đầu chỉ là… quảng cáo. Miracle Star bị hủy sớm sau khoảng ba năm, tổng cộng dừng ở 12 tập. Và chưa hết, nạn nhân mà nó đạo nhái cũng phản pháo theo cách duyên dáng mà đau thấm: Gumball tung ra tập The Copycats, cho thấy mức độ ăn theo từng cử chỉ, từng câu thoại, từng bài học đạo đức hời hợt. Có cả tiểu tiết châm biếm xuất xứ để tăng hiệu ứng mỉa mai. Cái kết mà Gumball dành cho kẻ copycat trong chính tập đó cũng không kém phần lạnh lùng: tự kết liễu vì sống nhờ vào bản gốc quá lâu.
Tóm lại, Miracle Star bị đóng đinh với hai chữ đạo nhái, mất điểm ở cả tiếng và miếng. Không thể hấp dẫn người xem, không trụ được dài, lại còn trở thành ví dụ điển hình trong mọi cuộc tranh luận về copycat trong hoạt hình.
Pinky Malinky: Khi cái mác đạo nhái là sự hiểu lầm
Cái tên thứ hai hay bị kéo vào chung mâm với Gumball là Pinky Malinky. Nhưng trường hợp này khác Miracle Star một trời một vực. Pinky Malinky là dự án hợp tác giữa Nickelodeon và Netflix, ra mắt chính thức ngày 1 tháng 1 năm 2019, tổng cộng ba mùa với 60 tập, chưa kể pilot ra mắt từ tận năm 2009. Một dấu mốc đáng chú ý: pilot do Chris Garbutt thực hiện cùng Cartoon Network Studios Europe. Và Chris Garbutt cũng từng là storyboard artist cho Gumball. Tức là, mối dây liên hệ nằm ở con người, không nằm ở sao chép.
Về nội dung, Pinky Malinky theo chân một cậu nhóc xúc xích 12 tuổi sống giữa thế giới con người. Tông hài siêu thực, nhịp kể tươi tắn, đánh mạnh vào trải nghiệm học đường và các xu hướng đời sống. Trùng vibe với Gumball ở sự lém lỉnh, cường điệu biểu cảm, nhưng bản chất khác: bối cảnh khác, định dạng kể chuyện khác, kể cả triết lý thông điệp cũng đặt trọng tâm vào niềm vui siêu đời của một cậu nhóc đặc biệt trong thế giới bình thường.
Cái mác đạo nhái đến chủ yếu vì cảm giác thị giác. Người xem dễ liên tưởng khi hai series cùng đặt nhân vật phi lý vào bối cảnh đời thường để khuếch đại tiếng cười. Tuy nhiên, liên tưởng không đồng nghĩa sao chép. Nhất là khi Pinky Malinky có timeline phát triển độc lập, pilot ra đời trước khi Gumball lên sóng hơn hai năm. Đội ngũ làm việc giao nhau cũng không lạ trong ngành: nghệ sĩ storyboard, đạo diễn, biên kịch thường đi qua nhiều hãng, mang theo phong vị cá nhân. Đó là cách cây bút trưởng thành, không phải vết chỉ điểm của copy.
Về phản hồi, Pinky Malinky nhận đánh giá tương đối ổn định. Có chê, có khen, nhưng tỉ trọng 9–10 sao vẫn đủ để thấy series làm hài lòng tệp khán giả riêng. Dù vậy, mức độ nhận diện đại chúng không bùng nổ. Dự án kết thúc gọn, ba mùa, 60 tập. Nếu phải gọi tên lý do, đó là quy luật khắc nghiệt của rừng nội dung: muốn tồn tại dài hơi, phải hoặc đột phá đại chúng. Pinky Malinky đứng giữa hai miền ấy, duyên dáng nhưng chưa thật sự định danh.
Điểm mấu chốt: gọi Pinky Malinky là đạo nhái Gumball là kết luận vội vàng. Nó mang chung tinh thần tinh nghịch, nhưng bản sắc thì hoàn toàn khác.
Elliot From Earth: Vibe quen mặt, ADN lại riêng biệt
Elliot From Earth là trường hợp thứ ba thường bị đem ra so với Gumball. Đây là series của Anh do Cartoon Network Studios Europe sản xuất, phát sóng vào khoảng cuối quý 1 – đầu quý 2 năm 2021. Câu chuyện xoay quanh Elliot, cậu bé 11 tuổi, chuyển đời sống sang một hành tinh khác cùng mẹ Frankie và người bạn khủng long ngoài hành tinh tên Mo.
Cái mác vay mượn ý tưởng xuất hiện… lại vì phong cách hoạt họa và nhịp dí dỏm. Nghe quen chứ. Khi các đội ngũ sáng tạo từng làm việc chung hoặc chung môi trường phát triển, chuyện hai tác phẩm có hơi hướng gần nhau là dễ hiểu. Nhưng hãy nhìn vào cấu trúc câu chuyện: Elliot From Earth là hành trình sci-fi nhẹ nhàng, khám phá cảm giác thuộc về, học cách thích nghi với thế giới mới, đặt quan hệ mẹ con lên vị trí trung tâm. Thay vì lát cắt trào phúng kiểu Elmore, Elliot dùng trải nghiệm du hành để soi chiếu cảm xúc trưởng thành.
Về tiếp nhận, series đủ ấm để làm hài lòng một bộ phận khán giả, nhưng chưa đủ lực để trụ dài. Kết quả là dự án dừng ở 16 tập. Đây không phải dấu vết đạo nhái, mà là một nghịch lý quen thuộc của truyền hình hoạt hình: cạnh tranh khốc liệt, yêu cầu tăng trưởng cao, khung giờ phát sóng và chiến lược nền tảng tác động mạnh. Không phải cứ hay là sống thọ; phải hay đúng lúc, đúng nơi, đúng mô hình.
Vì thế, việc gắn nhãn Elliot From Earth là bản sao của Gumball chẳng khác nào bỏ qua bối cảnh sản xuất, thể loại riêng, và cả những tầng cảm xúc đặc thù mà Elliot muốn kể.
Kết lại: Một bản án, hai lời minh oan
Tổng hợp lại, chỉ có một show xứng đáng nhận bản án đạo nhái là Miracle Star. Hai cái tên còn lại, Pinky Malinky và Elliot From Earth, là nạn nhân của mác gắn vội. Cả ba cùng chung số phận đoản mệnh, nhưng nguyên nhân khác biệt. Và ở giữa bức tranh ấy, Gumball vẫn giữ vị thế của một tượng đài hoạt hình hiện đại: làm khán giả cười, rồi khiến họ nghĩ.
Các cậu nghĩ sao về ba câu chuyện hôm nay, đặc biệt là về sự sụp đổ của một bản sao trắng trợn như Miracle Star. Comment chia sẻ góc nhìn nhé. Hẹn gặp lại ở số tiếp theo. W2W out.
Discussion about this post