Nếu yêu điện ảnh kinh dị hiện đại, khó mà bỏ qua vũ trụ The Conjuring cùng hành trình trừ tà đầy hiểm nguy của Ed và Lorraine Warren. Qua từng phần phim, hai nhân vật có thật này không chỉ đối đầu những thế lực tăm tối, mà còn kéo khán giả đi sâu vào lớp sương mù giữa chuyện thật và chuyện được điện ảnh hóa.
Ở lần trở lại mang tên The Conjuring: Last Rites, câu chuyện đặt nền từ một hồ sơ rùng rợn ngoài đời: vụ gia đình Smurl tại Pennsylvania. Đây là vụ việc kéo dài hơn một thập kỷ, để lại vô số tranh cãi, đồng thời được chính vợ chồng Warren xem là một trong những đối đầu khó nhằn nhất. Những gì bạn sắp đọc là bức tranh toàn cảnh về câu chuyện có thật phía sau phim, bám sát các mốc và chi tiết cốt lõi, để khi vào rạp bạn không chỉ sợ, mà còn hiểu vì sao nỗi sợ ấy lại bén rễ sâu đến vậy.
Trailer hé lộ điều gì về vụ Smurl
Ngay từ trailer đầu tiên, phim xác lập bối cảnh: một gia đình bình thường bị ám trong thời gian dài. Những mô tả kinh điển của một vụ poltergeist hiện lên rất nhanh và rất mạnh: mùi hôi thối khó tả, tiếng động bất thường, bạo lực vô hình, các cuộc tấn công gây thương tích. Khác với các case thường thấy, nỗi sợ tại nhà Smurl không tập trung vào một người mà loang ra khắp các thành viên.
Trailer còn gợi mở một lớp liên kết cá nhân của vợ chồng Warren với thực thể ở đây. Lorraine nhắc tới sự quen thuộc, như thể họ từng chạm trán con quỷ này trước kia khi còn non tay. Lần này, định mệnh đưa họ trở lại để khép lại vòng lặp dở dang. Nhưng mọi thứ không đơn giản: điều tra dẫn tới kết luận trong nhà có tới bốn thực thể, ba linh hồn người bị thao túng và một thực thể trung tâm đứng sau giật dây.
Chân dung kẻ gieo rắc kinh hoàng
Trailer thả những mảnh ghép nhỏ về đặc tính của thế lực này: một bóng người méo mó, vặn vẹo trong bóng tối; một khung cảnh Ed khẩn cầu Thánh Michael, vị tổng lãnh thiên thần thường gắn với các nghi lễ trục quỷ. Các dấu hiệu đều hướng tới một đối tượng rất mạnh, đủ sức thao túng nhiều linh hồn và tạo ra bạo lực thể chất. Phân cảnh Lorraine bị kẻ bị ám tấn công trong khi Ed bị khóa ngoài càng củng cố điều đó.
Điểm trêu ngươi với fan là cái chớp xuất hiện của Annabelle. Không có gì khẳng định sự liên hệ trực tiếp, nhưng sự xuất hiện này mở ra khả năng những hồ sơ của Warren có mối dây chung về cơ chế ám, hoặc tối thiểu tạo một đường dây cảm xúc trong vũ trụ phim ảnh.
Những hiện tượng kỳ lạ theo năm tháng
Câu chuyện bắt đầu tháng 8 năm 1973. Sau khi ngôi nhà cũ bị trận lũ do bão Agnes tàn phá, Jack và Janet Smurl mua một căn nhà song lập ở số 328 Chase Street, West Pittston để ổn định cuộc sống cùng bốn cô con gái. Ban đầu mọi thứ bình thường. Rồi một vệt ố lạ xuất hiện trên thảm mới và không thể tẩy. Ống nước vỡ rồi tự lành. Radio tự bật tắt. Dụng cụ biến mất rồi kỳ quặc quay lại. Những mẩu lạ nhỏ, nhưng tích tụ thành bức tranh bất an.
Từ những trục trặc lặt vặt, hiện tượng nhanh chóng leo thang: mùi hôi thối như xác mục đôi lúc lan khắp phòng rồi biến mất; tivi bốc cháy; bồn tắm mới bị cào xước; rò rỉ nước không dứt dù đã sửa. Con gái cả nói thấy bóng người lơ lửng. Janet nhiều lần bị xô ngã cầu thang bởi lực vô hình. Con chó bị nhấc bổng và ném vào tường. Jack kể mình bị một succubus tấn công ngay phòng khách khi đang xem bóng chày. Hàng xóm nghe tiếng hét thất thanh dù nhà vắng người.
Nguyên nhân có thể đến từ đâu
Có người cho rằng nền đất từng chứng kiến lũ lụt bi thảm từ thế kỷ 19, để lại tàn dư năng lượng tiêu cực. Người khác nhắc đến quá khứ bạo lực gia đình của chủ cũ, như một vết sẹo tâm linh chưa khép. Có giả thuyết hướng về bàn cầu cơ, bùa yểm, hay một nghi lễ tà đạo vô tình kích hoạt.
Hai chi tiết khiến câu chuyện càng khó chốt: trước khi gia đình Smurl dọn vào, căn nhà từng hư hại nặng do lũ và hỏa hoạn; và sau khi họ rời đi, mọi hiện tượng kỳ quái chấm dứt. Điều này khiến luận điểm hoài nghi mạnh lên, song cũng không xóa đi các lời kể nhất quán từ gia đình.
Khi vợ chồng Warren vào cuộc
Năm 1986, gia đình tìm đến Ed và Lorraine Warren. Họ khảo sát bối cảnh sống, đức tin tôn giáo, khả năng liên quan tà thuật. Không thấy dấu hiệu bất ổn từ đời sống gia đình, Ed đưa ra giả thuyết cổ điển trong quỷ học đại chúng: thực thể ngủ yên lâu năm, thức dậy khi gặp nguồn năng lượng từ tuổi dậy thì và từ mồi lửa là đức tin sùng đạo. Kết luận của họ: trong nhà có bốn thực thể, gồm một bà già hiền, một cô gái trẻ hung dữ, một người đàn ông chết bi thảm và một quỷ dữ thao túng tất cả.
Tủ quần áo ở phòng ngủ, nơi nối hai nửa căn song lập, được xem là điểm giao thoa. Ở đó, họ nghe thấy âm thanh kỳ lạ như tiếng lợn kêu vọng ra từ tường. Ed tin đây là ca ám quỷ nặng, mời linh mục McKenna trừ tà. Nghi lễ diễn ra nhiều lần nhưng hiện tượng không giảm, thậm chí hung hãn hơn. Theo khung diễn tiến quen thuộc, gia đình bước qua áp bức, đối diện nguy cơ ám nhập. Những nhà ngoại cảm khác như Mary Alice Rinkman cũng xác nhận sự hiện diện của nhiều linh hồn cụ thể bằng tên và quá khứ.
Từ điều tra hiện trường đến tâm điểm truyền thông
Khi câu chuyện lan ra báo địa phương, tiêu đề giật gân xuất hiện, kéo theo truyền hình, nhóm siêu nhiên và đội ngũ hoài nghi. Paul Kurtz từ CSICOP cử hai đoàn tới West Pittston, phỏng vấn gia đình và phóng viên. Nhiều bất thường được quy về nguyên nhân thường nhật: mùi hôi từ ống cống hỏng, các tiếng động gần phòng con gái bị nghi là hành vi tìm kiếm chú ý. Gia đình từ chối kiểm tra tâm lý, làm làn sóng nghi ngờ dâng cao.
Một chi tiết gây tranh cãi khác là hợp đồng viết sách. Với bên hoài nghi, đó là động cơ tài chính. Với gia đình, đó là cách ghi lại trải nghiệm quá sức chịu đựng. Dù sao, họ không rời ngôi nhà và cũng không thu lợi lớn. Trái lại chịu chỉ trích từ hàng xóm, giáo hội và truyền thông. Đến năm 1989, Giáo hội Công giáo địa phương tuyên bố không tìm thấy bằng chứng ma quỷ. Quan hệ giữa Warren và giáo hội căng thẳng, việc điều tra bị dừng. Tuy nhiên, gia đình vẫn khẳng định thực thể bám theo họ cả khi rời căn nhà.
Hoang tưởng tập thể hay trò lừa bịp
Khi gia đình chuyển đến Wilkes-Barre, hiện tượng biến mất. Nếu thực thể theo họ, vì sao nó bỗng dừng lại. Một số nhà khoa học nghiêng về giả thuyết tâm lý: ảo giác tập thể, ám thị, căng thẳng kéo dài. Jack Smurl từng phẫu thuật não, có thể ảnh hưởng trí nhớ và nhận thức. Một linh mục đã lưu trú vài ngày trong nhà cũng không ghi nhận gì bất thường. Chủ mới sống yên ổn.
Tuy nhiên, có tới tám thành viên cùng kể một câu chuyện khớp nhau. Cảm giác bị tấn công, mùi hôi, tiếng động, thương tích, sự mệt mỏi và sụp đổ tinh thần. Tám người cùng bịa hay cùng hoang tưởng là điều khó nuốt với nhiều người. Thế nên vụ việc đứng lưng chừng giữa hai bờ: một trò lừa tinh vi hay một case ám vượt khỏi lý trí thường nhật.
The Conjuring: Last Rites sẽ lật trang nào của hồ sơ Smurl
Từ thực tế kéo dài 1973 đến 1988, điện ảnh phải chọn lát cắt kịch tính. Xác suất cao phim sẽ đặt trọng tâm ở năm 1986, thời điểm Warren trực tiếp vào cuộc, khi các hiện tượng đạt đỉnh. Bốn thực thể trong hồ sơ sẽ được cô đọng thành một siêu phản diện trung tâm, giúp xung đột rõ ràng và tạo đường cung cho trận đối đầu cuối cùng.
Cái kết ở đời thật khá bỏ ngỏ. Sau nhiều lần can thiệp tôn giáo và khi gia đình rời đi, mọi thứ lắng lại. Với điện ảnh, mở nút thường cần cú đối đầu dứt khoát giữa thiện và ác. Last Rites có thể chọn một kết thúc chặt, vừa tôn vinh vai trò đức tin, vừa bảo toàn không khí bất an là thương hiệu của dòng phim này.
Lý do vụ Smurl ám ảnh khán giả đến tận hôm nay
Thứ nhất, thời lượng. Một vụ việc kéo dài hơn mười năm không chỉ là vài đêm kinh hoàng, mà là sự mài mòn tinh thần thường trực. Vết ố, ống nước, mùi hôi, tiếng động, thú cưng bị ném, người thân bị xô ngã. Những mảnh nhỏ khi cộng lại thành chiếc máy nghiền tâm lý chậm rãi, bền bỉ.
Thứ hai, tính cộng hưởng. Không có nạn nhân đơn lẻ. Cả gia đình trải nghiệm, buộc những người chứng kiến phải tự hỏi nếu đặt mình vào đó, liệu mình có giữ được tỉnh táo. Một căn nhà là nơi trú ẩn, khi trở thành lãnh địa của điều vô hình, cảm giác an toàn cơ bản bị phá vỡ.
Thứ ba, lằn ranh thật giả. Từ số liệu báo chí, phản biện khoa học, tuyên bố của giáo hội, tới các lần trừ tà không thành công, mọi thứ đan cài như một ma trận bằng chứng và phản bằng chứng. Cảm giác lập lờ chính là mảnh đất màu mỡ cho điện ảnh kinh dị: thứ giết người không chỉ là con quỷ, mà là nỗi nghi hoặc khôn dứt trong đầu người xem.
Kết
The Conjuring: Last Rites có chất liệu tuyệt vời từ hồ sơ Smurl. Một câu chuyện dài hơi, có độ nặng hiện thực, có tranh biện, có con người thật với mệt mỏi, đức tin, hy vọng và tuyệt vọng. Bước vào rạp, bạn có thể sợ những cú hù, nhưng khi rời rạp, thứ còn lại sẽ là câu hỏi không dễ trả lời: nếu mọi thứ chỉ là ngẫu nhiên, vì sao tám con người kể cùng một câu chuyện; còn nếu đó là thật, vì sao bóng tối lại chọn ngôi nhà ấy.
Điện ảnh không bắt buộc phải phán quyết. Nó chỉ cần soi đèn. Phần còn lại, khán giả tự hoàn thiện bức tranh trong đầu mình. Và chính ở nơi khán giả tự vẽ thêm ấy, nỗi sợ sẽ sống rất lâu.
Discussion about this post