Mỗi lần một nhân vật bước từ sách, truyện tranh hay hoạt hình lên màn ảnh, chúng ta luôn mong chờ sự sống động, chân thực – nhưng cũng có không ít thay đổi khiến khán giả phải… chớp mắt vài lần.
Một trong những thay đổi gây tranh cãi nhất chính là việc thay đổi chủng tộc nhân vật – hay còn gọi là race swap. Đây không phải điều gì quá mới, nhưng mỗi lần xảy ra lại tạo nên làn sóng tranh luận sôi nổi: Liệu đó là sự đa dạng cần thiết, hay là phá vỡ hình tượng đã ăn sâu vào trí nhớ người xem?
Trong bài viết này, cùng W2W điểm lại 20 nhân vật từng gây bão vì bị “đổi màu da” một cách bất ngờ — có những trường hợp được khen ngợi, nhưng cũng không thiếu lần khiến cộng đồng fan phải kêu trời.
1. Ariel – The Little Mermaid (2023)
Ariel, nàng tiên cá với mái tóc đỏ và làn da trắng hồng quen thuộc từ bản hoạt hình năm 1989, là một phần tuổi thơ của hàng triệu người. Vì vậy, khi Disney công bố bản live-action năm 2023 với Halle Bailey – một diễn viên da màu – vào vai chính, tranh cãi nổ ra gần như ngay lập tức.
Trên mạng xã hội, hashtag #NotMyAriel trở thành xu hướng, với nhiều người cho rằng phiên bản mới đi quá xa khỏi hình tượng gốc. Không ít ý kiến cho rằng câu chuyện cổ tích này vốn lấy cảm hứng từ văn hóa Bắc Âu, nên việc đổi màu da nhân vật là thiếu hợp lý.
Ngược lại, người ủng hộ thì khẳng định Ariel là nhân vật hư cấu – một nàng tiên cá sống dưới biển, không bị ràng buộc bởi màu da. Họ ca ngợi giọng hát của Halle Bailey và cho rằng cô đã mang đến một làn gió mới cho nhân vật.
Đạo diễn Rob Marshall cũng lên tiếng, cho biết lựa chọn này dựa trên tài năng và tinh thần của nhân vật, chứ không chỉ dựa vào ngoại hình. Và rõ ràng, dù gây tranh cãi, bộ phim vẫn đạt doanh thu hơn 500 triệu USD – một con số không thể xem thường.
Tuy vậy, tranh luận quanh “Ariel da màu” vẫn cho thấy rằng với những nhân vật biểu tượng, việc thay đổi hình tượng gốc luôn là một con dao hai lưỡi.
2. Annabeth Chase – Percy Jackson and the Olympians (2023)
Annabeth Chase, nữ chiến binh thông minh con gái thần Athena, vốn được mô tả trong sách là cô gái da trắng, tóc vàng, mắt xám – hình mẫu đã in sâu trong tâm trí người đọc suốt hơn một thập kỷ.
Khi series Percy Jackson phiên bản Disney+ công bố Leah Sava Jeffries – một diễn viên da màu – vào vai Annabeth, làn sóng phản đối lập tức xuất hiện, đặc biệt từ fan trung thành của tiểu thuyết.
Rick Riordan – tác giả gốc – đã lên tiếng bênh vực, cho rằng sự thay đổi này không làm ảnh hưởng đến bản chất nhân vật. Ông cũng nhấn mạnh rằng Annabeth là người thông minh, gan dạ, và điều đó không gắn liền với màu da.
Dù vậy, nhiều fan vẫn cho rằng việc chọn diễn viên quá khác với hình tượng ban đầu đã khiến họ khó kết nối cảm xúc – nhất là với một nhân vật đã gắn bó lâu dài như Annabeth. Có người bày tỏ, họ không phản đối sự đa dạng, nhưng chỉ mong Hollywood tạo thêm nhân vật mới đa chủng tộc thay vì “đổi màu” những cái tên quen thuộc.
3. Triss Merigold – The Witcher (2019)
Trong nguyên tác tiểu thuyết và game, Triss Merigold là một trong những nhân vật được yêu thích nhất trong thế giới The Witcher. Cô là một phù thủy tài năng, da trắng, tóc đỏ rực, tính cách mạnh mẽ nhưng cũng đầy cảm xúc, và có mối quan hệ tình cảm phức tạp với Geralt.
Thế nhưng khi Netflix ra mắt series “The Witcher” vào năm 2019, Triss bất ngờ được thể hiện bởi một diễn viên da màu – một thay đổi khiến cộng đồng fan không khỏi ngỡ ngàng. Đây không chỉ là một cú “race swap” đơn thuần, mà còn kéo theo nhiều tranh cãi vì hình tượng Triss trong phim trở nên quá mờ nhạt so với nguyên tác.
Cô không còn nét cuốn hút đặc trưng, không mái tóc đỏ rực nổi bật, cũng chẳng giữ được sự lém lỉnh hay duyên dáng như trong game. Nhiều người cho rằng nếu không có giới thiệu tên nhân vật, họ sẽ chẳng nhận ra đó là Triss.
Netflix không đưa ra lời giải thích cụ thể, chỉ khẳng định việc chọn diễn viên dựa trên năng lực và mong muốn mang đến sự đa dạng. Nhưng rõ ràng, việc thay đổi ngoại hình một nhân vật vốn đã có dấu ấn quá rõ ràng trong lòng người hâm mộ như Triss là một canh bạc lớn – và lần này, có lẽ họ đã thua.
4. Johnny Storm – Fantastic Four (2015)
Johnny Storm, hay còn gọi là Human Torch – một trong những thành viên nổi tiếng nhất của nhóm Fantastic Four – vốn được biết đến với hình ảnh một chàng trai da trắng, tóc vàng, trẻ trung và… bốc đồng y như năng lực của mình.
Nhưng đến bản phim Fantastic Four năm 2015, Johnny lại được thể hiện bởi Michael B. Jordan – một nam diễn viên da màu. Trong khi đó, chị gái của anh là Sue Storm thì vẫn do Kate Mara – một diễn viên da trắng – thủ vai.
Việc đổi chủng tộc Johnny vốn đã là một cú twist lớn, nhưng điều khiến khán giả tranh cãi nhất là ở chỗ: Sue và Johnny là chị em ruột mà?
Sự không thống nhất về ngoại hình giữa hai nhân vật khiến nhiều fan lấn cấn. Một số người cho rằng nếu muốn đổi thì nên đổi cả hai, hoặc ít nhất phải giải thích rõ ràng trong phim – như việc họ là anh em nuôi chẳng hạn. Nhưng đáng tiếc, phim lại không làm điều đó một cách đủ thuyết phục.
Cộng đồng mạng, nhất là trên Twitter (nay là X), từng nổ ra hàng loạt tranh cãi. Nhiều người lên tiếng chỉ trích phim đã “pha loãng” mối quan hệ gia đình vốn là cốt lõi trong Fantastic Four.
Dĩ nhiên, cũng có những ý kiến ủng hộ Michael B. Jordan. Họ tin rằng nam diễn viên đã mang đến một Johnny Storm nhiều năng lượng, và tài năng nên được đặt lên trên vấn đề ngoại hình.
Chỉ là, Fantastic Four (2015) không thành công như kỳ vọng. Phim bị giới phê bình chê thậm tệ và doanh thu toàn cầu cũng lẹt đẹt – chỉ khoảng 168 triệu USD so với kinh phí 120 triệu USD. Trong hàng loạt nguyên nhân khiến phim thất bại, việc race swap Johnny Storm chắc chắn là một trong những yếu tố khiến khán giả cảm thấy xa lạ ngay từ đầu.
5. Severus Snape – Harry Potter Reboot
Giáo sư Severus Snape – người thầy đáng nhớ nhất của loạt truyện Harry Potter – luôn được miêu tả là một nhân vật với ngoại hình đặc trưng: mái tóc đen bóng nhờn, làn da xanh xao nhợt nhạt, và đôi mắt đen sâu thẳm lạnh lẽo, như những đường hầm tối om không ánh sáng.
Alan Rickman – cố diễn viên thủ vai Snape trong loạt phim gốc – đã khắc sâu hình ảnh ấy vào tâm trí người hâm mộ toàn cầu. Ông tạo ra một phiên bản Snape vừa lạnh lùng, vừa đau đáu, vừa khó đoán, và… không ai có thể thay thế được.
Thế nên, khi HBO công bố dàn diễn viên cho loạt phim reboot Harry Potter, và nhân vật Snape sẽ do Paapa Essiedu, một diễn viên da màu, đảm nhận – cộng đồng fan đã lập tức chia làm hai phe.
Trên mạng xã hội, nhất là X (Twitter), rất nhiều fan bày tỏ sự thất vọng. Họ cho rằng Snape nên giữ nguyên hình ảnh vốn đã trở thành biểu tượng, hoặc ít nhất là giống với miêu tả trong sách. Việc chọn một diễn viên khác chủng tộc không chỉ tạo cảm giác “lạc vai” mà còn khiến người xem khó tiếp nối cảm xúc từ phiên bản gốc.
Thậm chí, một số bài viết cực đoan còn mang hơi hướng phân biệt chủng tộc, khiến tranh cãi càng trở nên căng thẳng. Có fan còn châm chọc rằng, trong bản reboot, bố của Harry Potter – James – từ một kẻ hay bắt nạt giờ “lên hẳn tầm”… phân biệt chủng tộc với Snape.
Tuy nhiên, phía ngược lại cũng có nhiều tiếng nói ủng hộ. Nhiều người tin rằng Paapa Essiedu là một diễn viên tài năng, đủ sức tái hiện chiều sâu cảm xúc và sự giằng xé nội tâm của Snape theo cách riêng, và rằng sắc tộc không phải là điều cốt lõi trong nhân vật này.
Đặc biệt, chính J.K. Rowling cũng từng khẳng định rằng màu da chưa bao giờ là yếu tố quyết định khi xây dựng nhân vật. Bà đã từng ủng hộ nữ diễn viên da màu Noma Dumezweni vào vai Hermione trong vở kịch Harry Potter và Đứa trẻ bị nguyền rủa. Khi được hỏi về điều đó, Rowling trả lời: Hermione là hiện thân của trí tuệ, sự can đảm và lòng trung thành – và điều đó không phụ thuộc vào màu da.
Có thể thấy, sự thay đổi chủng tộc của nhân vật Snape lần này không chỉ là một lựa chọn casting, mà còn là phép thử cho quan điểm đa dạng hoá nhân vật trong thế giới điện ảnh hiện đại. Câu hỏi đặt ra không chỉ là “Snape có còn giống Snape không?”, mà còn là: Liệu chúng ta có sẵn sàng đón nhận một Snape mới, khác biệt, nhưng vẫn giữ được cái hồn?
6. Nick Fury – Marvel Cinematic Universe
Trong truyện tranh Marvel gốc, Nick Fury là một người đàn ông da trắng, tóc hoa râm, xuất hiện lần đầu vào năm 1963 trong Sgt. Fury and His Howling Commandos. Nhưng khi bước lên màn ảnh lớn trong vũ trụ điện ảnh Marvel (MCU), nhân vật này đã có một cú “lột xác” lớn: Nick Fury được giao cho Samuel L. Jackson, một diễn viên da màu. Màn ra mắt của ông bắt đầu từ đoạn post-credit kinh điển của Iron Man (2008), và từ đó, ông trở thành một phần không thể thiếu của MCU.
Điều thú vị là sự thay đổi này không phải ngẫu nhiên. Trong dòng truyện Ultimate Marvel ra mắt năm 2000, Nick Fury đã được tái thiết kế với hình mẫu dựa trên chính… Samuel L. Jackson. Nói cách khác, MCU chỉ đang hiện thực hóa hình ảnh đã được định hình sẵn trong truyện — và lựa chọn Jackson không chỉ hợp lý, mà còn cực kỳ “chuẩn bài”.
Khác với nhiều trường hợp race swap gây tranh cãi, Nick Fury lại được khán giả đón nhận rộng rãi. Diễn xuất đầy khí chất và phong thái chỉ huy của Jackson khiến ông trở thành một trong những nhân vật được yêu thích nhất trong cả vũ trụ Marvel. Trên mạng xã hội X, hầu hết các bài đăng đều tán thưởng sự lựa chọn này, hiếm khi thấy ai phàn nàn.
Các trang như CBR hay Screen Rant cũng từng phân tích rằng sự thành công của Nick Fury là minh chứng rõ ràng cho việc: nếu một thay đổi được làm có tâm, có lý do chính đáng, và dựa trên nguyên tác đã được công nhận, khán giả sẽ sẵn sàng đón nhận. Đây là một trong những ví dụ hiếm hoi về race swap không gây tranh cãi, mà ngược lại — còn trở thành hình mẫu cho các đạo diễn học hỏi.
7. Starfire trong Titans (2018)
Starfire – hay tên thật là Koriand’r – là một công chúa ngoài hành tinh đến từ Tamaran, nổi bật với làn da cam, mái tóc đỏ cháy và một năng lượng tươi sáng rất đặc trưng. Trong truyện tranh DC Comics lẫn các bản hoạt hình, Starfire thường được khắc họa với ngoại hình khá giống người da trắng, tạo nên vẻ đẹp kỳ lạ và cuốn hút.
Vậy nên khi DC công bố nữ diễn viên da màu Anna Diop sẽ vào vai Starfire trong loạt phim Titans (2018), phản ứng từ người hâm mộ… không mấy dễ chịu. Trên X và Reddit, nhiều ý kiến cho rằng ngoại hình của Diop quá khác biệt so với hình tượng quen thuộc, đặc biệt là việc thiếu làn da cam và mái tóc đỏ bồng bềnh – hai yếu tố gần như biểu tượng của nhân vật này.
Không ít bình luận mang tính phân biệt chủng tộc đã nhắm vào Diop, khiến cô phải tạm khóa tài khoản Instagram. Một điều buồn là, thay vì tranh luận văn minh xoay quanh hình tượng nhân vật, nhiều người lại biến cuộc đối thoại thành một cuộc tấn công cá nhân.
Các trang như Variety và The Hollywood Reporter đã lên tiếng bênh vực Diop, đồng thời phân tích rằng phần lớn phản ứng tiêu cực bắt nguồn từ việc người hâm mộ quá gắn bó với phiên bản hoạt hình của Starfire, nơi cô mang dáng vẻ “tiểu công chúa” hơn là chiến binh vũ trụ.
Về phần mình, Anna Diop đã thể hiện một Starfire có chiều sâu và sức mạnh nội tâm, dù không phải lúc nào cũng được biên kịch ưu ái. Loạt phim Titans cũng nhận nhiều ý kiến trái chiều, chủ yếu vì tông phim quá nặng nề, u tối – đi ngược lại với tinh thần trẻ trung, nhiệt huyết mà nhóm siêu anh hùng trẻ này vốn mang theo.
Trường hợp Starfire cho thấy: khi race swap không đi cùng một tầm nhìn rõ ràng và cách thể hiện nhất quán, khán giả sẽ khó lòng chấp nhận — kể cả khi diễn viên không có lỗi.
8. Ancient One trong Doctor Strange (2016)
Trong truyện tranh gốc, Ancient One là một nhà sư Tây Tạng – da vàng, râu dài bạc phơ, sống ẩn dật trên dãy Himalaya và mang đậm hơi thở phương Đông. Một hình mẫu sư phụ điển hình mà nhiều fan Marvel đã quen thuộc từ lâu.
Vậy nên, khi bước lên màn ảnh với gương mặt của Tilda Swinton – một nữ diễn viên da trắng người Anh – nhiều người không khỏi “tụt mood”. Từ một nhà sư châu Á già dặn thành một “pháp sư Celtic phi giới tính”, sự thay đổi này quá đột ngột để nuốt trôi, dù cho Marvel có cố giải thích thế nào đi nữa.
Marvel cho biết họ muốn tránh khuôn mẫu nhà sư châu Á mà Hollywood đã dùng quá nhiều. Nhưng khán giả thì không dễ chấp nhận: trên mạng, các hashtag như #WhitewashedOUT hay #DoctorStrangeWhitewashing xuất hiện liên tục, cho thấy sự thất vọng về cách Marvel xử lý nhân vật này.
Một số bài phân tích từ The Atlantic hay The Verge còn thẳng thắn chỉ ra: nếu lo sợ “stereotype” thì hãy viết lại nhân vật, chứ không phải… đổi chủng tộc rồi viện cớ. Nhất là trong một bộ phim lấy bối cảnh chính ở Nepal – mà cả dàn cast chính chẳng ai là người châu Á.
Tilda Swinton diễn tốt, đó là điều không thể phủ nhận. Nhưng cảm giác “không đúng” vẫn lởn vởn. Ancient One lẽ ra là một cơ hội tuyệt vời để trao spotlight cho một diễn viên gốc Á – điều mà đến nay Hollywood vẫn còn thiếu nghiêm trọng.
Vụ “whitewashing” này nhanh chóng trở thành ví dụ điển hình trong các tranh luận về đại diện văn hóa. Nó không chỉ nói về một nhân vật, mà về cách ngành công nghiệp điện ảnh đối xử với những nền văn hóa không phải phương Tây – đôi khi bằng cách… xóa sạch họ khỏi chính câu chuyện gốc.
9. Major Motoko Kusanagi trong Ghost in the Shell (2017)
Chốt sổ danh sách hôm nay là một trong những cú race swap khiến cộng đồng anime-fan “nổi giông”: Major Motoko Kusanagi – biểu tượng của văn hóa cyberpunk Nhật Bản – được giao cho… Scarlett Johansson.
Nếu bạn từng xem Ghost in the Shell bản anime gốc (hoặc đọc manga), bạn sẽ biết rõ: Major là một cyborg người Nhật, hoạt động trong một tương lai giả tưởng ngập tràn tinh thần Đông Á. Cô ấy lạnh lùng, sắc bén, nhưng cũng đầy nội tâm – và gắn bó chặt với bối cảnh văn hóa Nhật Bản.
Thế mà phiên bản Hollywood lại đặt một minh tinh da trắng vào vai này, khiến mạng xã hội bùng nổ tranh cãi. Hashtag #WhitewashedOUT xuất hiện khắp nơi. Và mọi chuyện còn “gắt” hơn khi trong phim có tình tiết tiết lộ Major vốn là một cô gái Nhật tên Motoko Kusanagi, chỉ bị cấy ghép thân xác mới. Nói cách khác, một người Nhật bị “nhốt” trong cơ thể của… Scarlett Johansson? Sounds… very off.
Đạo diễn Rupert Sanders bảo vệ quyết định casting với lý do “Major là cyborg, không có chủng tộc cụ thể” – nhưng lập luận này không xoa dịu được ai. Nhiều bài viết từ Vox, THR đến IndieWire đều chung một quan điểm: đây là cơ hội vàng để Hollywood tôn vinh văn hóa Nhật, nhưng họ đã bỏ lỡ – một lần nữa – vì sợ “thiếu sao hạng A”.
Kết quả thì sao? Phim bị chê từ nội dung đến cách thể hiện, doanh thu lẹt đẹt (169 triệu USD toàn cầu cho một bom tấn 110 triệu). Nhưng điều để lại sâu sắc hơn là bài học: khán giả giờ đã tỉnh táo hơn, nhạy cảm hơn với sự “xóa sổ” văn hóa gốc.
Ghost in the Shell 2017 không chỉ là một cú trượt – mà là lời nhắc nhở cay đắng: đại diện không phải là chuyện “cho có”, mà phải được đặt đúng chỗ, đúng người.
Kết luận
Race swap không phải lúc nào cũng sai, nhưng khi được thực hiện hời hợt hoặc thiếu tôn trọng nguyên tác, nó dễ khiến khán giả mất kết nối. Một số thay đổi như Nick Fury được đón nhận vì có nền tảng rõ ràng và diễn xuất thuyết phục. Nhưng nhiều trường hợp khác lại gây tranh cãi vì gượng ép hoặc bỏ qua yếu tố văn hóa. Vậy là tụi mình vừa điểm qua 10 pha race swap khiến cộng đồng “dậy sóng” nhất khi nhân vật bước lên màn ảnh. Còn nhân vật nào mà tụi mình bỏ sót không? Bình luận ngay bên dưới để cùng phân tích nhé!
Discussion about this post